Hoewel een kind krijgen een natuurlijke bezigheid is kan een zwangerschap voor een vrouw toch een belastende periode zijn, zowel emotioneel als lichamelijk. Dit is een gevolg van hormonale veranderingen en veranderingen van postuur en gewichtsverdeling. Bekende klachten zijn rugpijn, bekkenpijn, zwangerschaps-ischias en in extreme gevallen bekkeninstabiliteit. Sinds jaren hebben wij door middel van chiropractische begeleiding aan veel vrouwen aanzienlijke verlichting gegeven en ook kunnen bijdragen aan een gemakkelijker bevalling. Een aardige illustratie is een telefoontje van een vrouw, die een uur na de bevalling vanuit het ziekenhuis jubelend opbelde, om te vertellen hoeveel gemakkelijker het allemaal was gegaan dan haar drie voorgaande bevallingen.
Functie van de bekkengordel
De bekkengordel vormt een botring, welke bestaat uit de twee heupbeenderen met daar tussenin het heiligbeen. Drie botstukken, dus, met drie scharnierpunten, te weten, de twee SI-gewrichten aan de achterkant en de bandverbinding van het schaambeen aan de voorkant. Daar bovenop staat de hele wervelkolom, waardoor het volle gewicht van romp en hoofd op het heiligbeen drukt. De functie van de bekkengordel is tweeledig, enerzijds stabiliteit om het gewicht van het lichaam te kunnen dragen, anderzijds mobiliteit om het loopproces efficiënt te doen plaats vinden. De bekkengordel is dus eigenlijk een compromisstructuur, niet optimaal voor stabiliteit en niet optimaal voor mobiliteit.
Tijdens het lopen bewegen de twee heupbeenderen in een scharende beweging afwisselend van voren en naar achteren rondom het schaambeen en de twee SI-gewrichten. Het heiligbeen, opgehangen als een hangbrug in de kabels, schommelt daar tussenin. Op deze manier vormt de bekkengordel een schokdempingsmechanisme waardoor de klap, waarmee de voet op de grond komt, tijdens het lopen wordt opgevangen. Verder maakt de schommeling van de bekkengordel ook het lopen efficiënter doordat de heupen en de schouders in de lengte-as tegen elkaar in draaien.
Klachten tijdens de zwangerschap
Als het evenwicht tussen de twee functies stabiliteit en mobiliteit niet goed is, kan een bewegingsdisfunctie ontstaan, resulterend in pijnklachten in de onderrug, heupen en/of de bekkengordel. Ook pijnklachten elders langs de wervelkolom kunnen zich voordoen tengevolge van compensaties hogerop, zoals pijn tussen de schouderbladen, nek- en schouderklachten, hoofdpijn. Van bekkeninstabiliteit is er sprake als het evenwicht sterk in de richting van te veel mobiliteit is verschoven. Tijdens de zwangerschap wordt een hormoon, relaxine, geproduceerd, waardoor de banden slapper worden en de bekkenmobiliteit toeneemt. De functie hiervan is om het geboorteproces gemakkelijker te maken. Echter, in sommige gevallen gaat het mis en is het evenwicht dusdanig in de richting van mobiliteit verschoven, dat er bijna geen stabiliteit meer over is. In ernstige gevallen kan de bekkengordel het gewicht van het lichaam niet meer dragen en wordt normaal functioneren onmogelijk. Zijn er tijdens een eerdere zwangerschap instabiliteitsklachten geweest, dan is het waarschijnlijk dat ze bij een volgende zwangerschap in verhevigde mate en in een eerder stadium zullen terugkomen.
Klachten tijdens de bevalling
Onze klinische ervaring is dat bepaalde typen disfunctie van de bekkengordel gepaard gaan met kenmerkende problemen tijdens het geboorteproces, bijvoorbeeld rugweeën. Rugweeën zien we vooral bij een zogenaamde “symmetrische bekkengordeldisfunctie” (zie sectie Klachtenpatronen en chiropractie). Vrouwen met dit type disfunctie hadden voor de zwangerschap vaak al last van zware menstruaties, met overvloedig bloedverlies, hevige krampen, rugpijnen en pijn in de billen. Daarnaast is onze indruk dat bij deze disfunctie de ontsluiting tijdens het geboorteproces maar langzaam op gang komt en veelal halverwege op vier tot vijf centimeter blijft steken. Een keizersnee kan dan alsnog nodig zijn. Voor de bevalling zelf is het daarom belangrijk dat de bewegingsfunctie van de bekkengordel optimaal is. Dat is goed voor de moeder en ook voor de baby, die bezig is geboren te worden.
Klachten na de bevalling
Na de bevalling moet het lichaam zich binnen korte tijd aanpassen aan een hele nieuwe situatie met een plotse nieuwe gewichtsverdeling en een nieuw hormonaal regime. Dit gaat niet altijd zonder problemen. Bekende klachten zijn rugpijn, bekkenpijn, liespijn, pijn in de onderbuik, vermoeidheid, strammigheid ‘s ochtends eerst bij het opstaan, algehele malaise.
Behandeling
De chiropractische behandeling/begeleiding tijdens de zwangerschap en na de bevalling is gericht op herstel van de normale bewegingsfunctie en vergroting van de stabiliteit door toepassing van gerichte, zachte technieken. In deze situatie worden beslist geen krakende manipulaties verricht. Begeleiding tijdens de zwangerschap kan ertoe bijdragen dat klachten in een veel later stadium optreden en in minder ernstige mate en verder bijdragen aan een gemakkelijker geboorteproces. Ook na de bevalling kan chiropractische behandeling een voorspoedig herstel bevorderen.